Aşı onaylandı! Peki şimdi ne olacak? | Covid-19 aşılarının bugünü ve geleceği
Başarı haberini aldığımız ilk aşı, Amerikan Pfizer ve Alman BioNTech ortaklığındaki aşı oldu. Sona eren araştırmalara göre, bu aşının başarı oranı %95 olarak belirlendi. Ardından Amerikan Moderna’nın aşı haberini aldık ve Moderna aşısı da %95 başarı göstermişti. Hemen sonrasında da Oxford ve AstraZeneca ortaklığında geliştirilen aşının haberini aldık. Bu aşıda da farklı uygulama gruplarına göre %70’ten %90’a kadar başarı gözlendi. Pfizer-Biontech aşısı ve Moderna aşısı mRNA aşısıyken; Oxford-AstraZeneca aşısı daha geleneksel yöntemlerle üretilmiş bir aşı. Bu aşılardan Oxford tarafının aşısı ise çok daha ucuz olacak gibi görünüyor. Oxford aşısı için belirlenen fiyat, doz başına yaklaşık 3.5 USD olarak belirlenmiş durumda. Oxford'un fiyat avantajı yakalayabilmesinin en önemli sebepleriyse, günümüzdeki aşı tedarik zincirinin geleneksel aşılara uygun bir yapıda olması (ki bu sayede sevkiyat ve depolama bu aşı için çok kolay bir hale gelecek) hem de AstraZeneca’nın bu aşıdaki karlılığı çok düşük seviyelerde tutacak olması. Hatta bazı Commonwealth ülkeleri zaman kaybetmemek adına Oxford aşısını çoktan depolamış durumda. Burada amaç; aşı eğer onay alıp kullanılabilir hale gelirse kritik sektörlerdeki çalışanların ve risk grubunda yer alan insanların aşılanmasına hemen başlanabilmesi. Hatta şuan Oxford’un aşısından 4 milyon doz üretilmiş durumda ve kullanılmak için European Medicines Agency’nin; yani EMA’nın (bunu Amerika’dan bildiğimiz FDA’ın Avrupa’daki eşdeğeri gibi düşünebilirsiniz) onayı bekleniyor. Bu gibi avantajlar sayesinde Oxford-AstraZeneca ortaklığındaki aşının kat be kat daha kolay üretilip yaygınlaşabileceğini öngörebilmek de zor değil. Hatta Astra Zeneca başkan vekili Mene Pangalos’un beklentisi 2021 yılı içinde 3 milyar doz aşının üretilebilmesi yönünde. Öte yandan diğer 2 aşıya baktığımızda mRNA aşısı olduğunu görüyoruz. mRNA aşısı henüz yeni bir metod. Bu yüzden lojistik anlamda bu mRNA aşılarına uyum sağlanması süreci de söz konusu. Peki mRNA aşısı nasıl çalışıyor. Basitçe şu şekilde açıklayalım: mRNA yani Messenger RNA aşısı içinde tekli sarmalda saklanan bilgi, vücudunuzun savunma hücreleri tarafından ele geçirilerek; benzer sarmalı taşıyan başka bir patojenin saldırısına önceden hazırlıklı olmasını sağlıyor. mRNA aşılarının öne çıkan özelliği vücutta o hastalığa karşı çok ciddi bir bağışıklık sağlayabiliyor olmaları. Geleneksel aşılarda da virüsün zayıflatılmış versiyonu vücuda verilerek bağışıklık sisteminin tepki vermesi bekleniyor. Haliyle bunlar çok farklı yöntemler. Zaten günümüzde bile hala bağışıklık sistemimizin birçok fonksiyonu çok karışık ve tıp doktorları için keşfedilmeyi bekleyen çok fazla detay var. Konuyu çok dağıtmadan devam edelim. Biliyorsunuz Pfizer aşısı için -70 derecelerde depolama koşulları gerekiyor. Bu lojistik anlamda ciddi bir problem olsa da; çözülemeyecek bir sıkıntı olarak görülmüyor. Zaten Pfizer aşısı için doz başına 20 dolar maliyet biçilmiş durumda. Moderna’daysa CEO Stéphane Bancel’ın yaptığı açıklamaya göre doz başına 25-37 dolar arası bir fiyat biçilecek. Her ne kadar global sağlık durumu söz konusu olsa da Amerikan şirketleri için birincil öncelik tabiki karlılık olduğu için Oxford’un 3.5 dolarlık aşısına kıyasla bu fiyatları haliyle normal karşılıyoruz. Hem Rusya’nın Sputnik 5 adını verdiği aşı hem de Çinli firmalar SinoVac ve SinoPharm’ın aşısı öne çıkıyor. Biliyorsunuz Sinovac’ın aşısının ülkemizde de klinik denemeleri Eylül’den beridir yapılıyor. Bu aşının da immün bir reaksiyon geliştirdiği belli oldu fakat güncel verilerle bu aşının oluşturduğu bağışıklık düzeyi hala soru işareti. Ama umuyorum ki bu aşı da yeterli başarı oranına ulaşacaktır zira eğer SinoVac’ın aşısı başarılı olursa Türkiye’nin süreçteki iş birliğinden dolayı bu aşıya erişiminin kolay olması bekleniyor. Bu durum hepimizin avantajına olacaktır. Henüz ön plana çıkmamış diğer aşılara da değineyim. Bunlar arasında ABD merkezli Novavax ve Janssen yani Johnson&Johnson’ın aşı denemeleri var. Fransız şirket Valneva ve Sanofi’nin test fazları devam eden birer aşıları var. Bir de Hintli şirket Bharat’ın Covaxin adında bir aşısı var. Umarız sürecin devam ettiği bütün noktalarda gerek Asya olsun gerek Amerika veya Avrupa; olumlu ve güzel gelişmeler alabiliriz. Başarıya ulaşan birçok aşının bulunması hepimizin yararına olacaktır. Sonuçta tarihte birçok hastalık aşılarla tamamen yok edilemese de bastırılıp neredeyse yok denilebilecek düzeye kadar geriledi; bunu da unutmamak lazım . Bunlar arasında kızamık, çiçek, çocuk felci, boğmaca, tifo, kuduz gibi birçok hastalık var. Umarız kısa zaman içinde Covid-19 için de aynı durum söz konusu olacak. HWP Ailesine KATIL'mak için; https://www.youtube.com/channel/UCyZR2GDbjO7-iBxdTH4V_IQ/join HWP Muhabbet Facebook Grubu; https://ift.tt/337PjBl HWP Facebook; https://ift.tt/2U7l1La HWP Instagram; https://ift.tt/2Szet5S HWP Twitter; https://twitter.com/Hwptr HWP Telegram; https://t.me/hwptr